Bạn đã biết gì về lipid máu (mỡ máu)?

Lipid máu (còn gọi là "mỡ máu") là một thành phần quan trọng trong cơ thể. Lipid máu bao gồm hai thành phần quan trọng nhất là: Cholesterol, Triglycerid

Cholesterol

Cholesterol là thành phần quan trọng nhất của Lipid máu, có màu vàng nhạt, được phân lập lần đầu tiên vào năm 1789 từ từ sỏi mật bởi Poulletier và năm 1815 Chevreul đề nghị đặt tên là cholesterol. Cholesterol tham gia xây dựng bộ khung tế bào, sản xuất một số nội tiết như cortisone, hormone sinh dục nữ, testosterone, sản xuất dịch mật và tiền dẫn xuất của vitamin D.

Cholesterol trong cho cơ thể được bổ sung từ hai nguồn: Cơ thể tự tổng hợp (cholesterol nội sinh) chiếm khoảng 75% tổng lượng cholestrol trong máu. Gan là nhà máy chính sản xuất Cholesterol, chiếm khoảng 20–25% lượng cholesterol mỗi ngày (tương đương 1 g/ngày). Các bộ phận khác cũng tổng hợp cholesterol là ruột, tuyến thượng thận và cơ quan sinh sản. Lượng cholesterol còn lại là từ thức ăn có nguồn gốc từ mỡ động vật. Cholesterol được chia thành hai loại:

• Cholesterol “tốt”: còn có tên khoa học là HDL Cholesterol. HDL được coi là Cholesterol "tốt" do HDL có chức năng vận chuyển cholesterol từ máu trở về gan, chúng đồng thời cũng vận chuyển cholesterol "xấu" ra khỏi các mảng xơ vữa thành mạch nên giúp giảm nguy cơ xơ vữa  mạch máu và các biến chứng của chúng (nhồi máu cơ tim, tai biến mạch máu não...).  HDL Cholesterol chiếm khoảng 25-30% tổng số cholesterol trong máu.

• Cholesterol “xấu”: Tên khoa học là LDL cholesterol. Tại sao lại coi là Cholesterol "xấu"? Đó là do khi LDL tăng nhiều trong máu sẽ dẫn đến sự lắng đọng ở thành mạch máu, đặc biệt  ở mạch máu của tim và não. Quá trình lắng đọng này sẽ gây nên các mảng xơ vữa thành mạch. Những mảng xơ vữa này sẽ dần dần phát triển lên và gây chít hẹp hoặc tắc mạch máu (tắc bán phần hoặc toàn phần) và/hoặc chúng có thể đột ngột vỡ ra gây tắc mạch máu cấp tính, ngăn chặn sự lưu thông của máu dẫn đến hậu quả nguy hiểm như nhồi máu cơ tim, tai biến mạch não. Do tính chất "xấu" nên LDL cholesterol thường được coi là một trong những chỉ số quan trọng cần phải theo dõi trong dự phòng và khi điều trị rối loạn Lipid máu.

• Lp(a) Cholesterol: là một dạng biến thể của LDL cholesterol. Khi Lp(a) tăng trong máu sẽ làm gia tăng nguy cơ hình thành mảng xơ vữa  động mạch do có sự tương tác với các chất khác trong quá trình hình thành vữa xơ động mạch.

Triglycerides

Triglycerides là một dạng mỡ trong cơ thể. Khi Triglycerides trong máu tăng cao thường kéo theo trình trạng tăng cholesterol toàn phần, bao gồm cả tăng LDL-Cholesterol "xấu" và giảm lượng HDL -Chelesterol "tốt".